QUẺ XĂM BẮC ĐẾ SỐ 18 - XĂM HẠ HẠ
1. Lá xăm
大魚游曲江
蟬向枊中鳴
富無求口食
畫角聽三聲
Đại ngư du khúc giang
Thiền hướng liễu trung minh
Phú vô cầu khẩu thực
Họa giác thính tam thanh
Sông sâu cá lội biết về đâu
Xanh um rừng liễu tiếng ve sầu
Không giàu nên gắng làm nuôi miệng
Góc nhà nghe rõ nói ba câu
2. Giải xăm
Lời bàn: Quẻ này có tích cổ là "Đổng trác thâu lữ bố": Đổng Trác lộng quyền muốn phế bỏ Thiếu Đế, mà lập Trần Lưu Vương, Đinh Nguyên ra giữa trào phản kháng, Đổng Trác nổi giận muốn giết chết, nhưng sợ con nuôi Đinh Nguyên là Lữ Bố ra ngăn cản. Mưu thần của Đổng là Lý Túc thuyết phục Lữ Bố giết Đinh mà theo Đổng Trác, như hổ mọc thêm cánh, Trác càng lộng quyền, quan tư đồ Vương Doãn thực thi liên hoàn kế, hiến Điêu Thuyền mà ly gián, sau Đổng Trác bị Lữ Bố giết chết tại Phụng Nghi Đình.
- Về Gia đạo: phòng bệnh tật, thi phi trộm cướp thăm viếng, và hoả họa n. Phụ nữ có tin vui càng nên đề phòng. Bài thơ nói về gia đạo:
舊年不利損多端
今嵗因何又不安
畜產田蚕防阻失
更疑火盗兩相殘
Dịch âm:
Cựu niên bất lợi tổn đa đoan
Kim tuế nhân hà hựu bất an
Súc sản điền tàm phòng trở thất
Cánh nghi hoả đạo lưỡng tương tàn
Dịch thơ:
Chẳng ổn năm qua thất đủ điều
Tuổi nay sao gặp cảnh buồn hiu
Ruộng vườn gia súc cần phòng hại
Trộm cướp nên phòng với hoả thiêu
- Về Tuổi mạng: phòng tháng Xuân Hè có trắc trở, qua Thu mới được tốt. Bài thơ nói về tuổi mạng:
養汝原來嵗月深
靣龍不見空沉吟
應將只在秋江上
尋
Dịch âm:
Dưỡng nhữ nguyên lai tuế nguyệt thâm
Diện long bất kiến không trầm ngâm
Ứng tương chỉ tại thu giang thượng
Minh nguyệt hà hoa hà xứ tầm
Dịch thơ:
Công lao nuôi dưỡng đã bao năm
Mặt rồng không thấy uổng lo thầm
Trên nước sông thu nhìn sẽ rõ
Trăng trong sen nở biết đâu tầm
- Về Buôn bán: giao dịch như lồng không mà che đậy, tài lợi trở ngại có lời cũng tan biến hết, lại bị tiểu nhân khuấy động, nên cẩn thận. Bài thơ nói về buôn bán:
偏財一點不能取
正財也要守舊心
阻防生意貪心勿
現買現賣要記心
Dịch âm:
Thiên tài nhất điểm bất năng thủ
Chánh tài dã yếu thủ cựu tâm
Trở phòng sanh ý tham tâm vật
Hiện mại hiện mãi yếu ký tâm
Dịch thơ:
Của sai một chấm chẳng nên cầm
Tiền ngay cũng cố dằn lòng tham
Bán buôn phòng thất nên theo cũ
Mua liền bán mặc nhớ ghi tâm
- Về Mưu vọng: Mưu sự khó thành, phòng tiểu nhân cản trở, lại thêm tai họa hao tài, các việc không nên tham, thủ cựu mới yên ổn. Bài thơ nói về mưu vọng:
本來無事做山翁
為受飛禽使運龍
誰料脱身天外去
方貪計盡也成空
Dịch âm:
Bổn lai vô sự tố sơn ông
Vi thụ phi cầm sử vận long
Thuỳ liệu thoát thân thiên ngoại khứ
Phương tham kế tận dả thành không
Dịch thơ:
Đáng lẻ rảnh rang ẩn núi sâu
Vui với chim muôn đợi chuyển đầu
Ngoài trời thân thoát ai hay biết
Kế mưu mãi tính có thành đâu
- Về Lục xúc: phòng tháng 3, 6, 9 có trở ngại, lại phòng thêm trộm cắp, không nuôi nhiều. Bài thơ nói về lục xúc:
今年六畜真不祥
猪犬牛羊有損傷
嚴防盜賊求神佑
舊然也可保平安
Dịch âm:
Kim niên lục súc chân bất tường
Trư khuyển ngưu dương hữu tổn thương
Nghiêm phòng đạo tặc cầu thần hựu
Cựu nhiên dả khả bảo bình an
Dịch thơ:
Lục súc năm nay vận xấu sang
Tổn hao heo chó trâu dê đàn
Đề phòng trôm cướp cầu thần hộ
Gấp nên theo cũ mới bình an
- Về Người đi xa: người đi thời vận không thông, phòng tiểu nhân gây trở ngại, tin tức ít ỏi, cầu thần phò hộ, mới sớm có tin. Bài thơ nói về người đi xa:
名利刁登也徘徊
身隔他鄉未得回
若得長江音信至
恰如臨老送嬰孩
Dịch âm:
Danh lợi tiêu đăng dã bồi hồi
Thân cách tha hương vị đắc hồi
Nhược đắc trường giang âm tín chí
Kháp như lâm lão tống anh hài
Dịch thơ:
Dây dưa danh lợi mãi leo trèo
Chưa về quê cũ phải gieo neo
Sông dài nếu có đưa tin tới
Như già tiển trẻ mắt trông theo
- Về Hôn nhân: hôn nhân không thành, chưa nói thì không nên định, nếu thành cũng không được lâu dài. Bài thơ nói về hôn nhân:
今霄不管是和非
作教歡心進綉緯
但看却知林里應
五更天曉各分飛
Dịch âm:
Kim tiêu bất quản thị hoà phi
Tác giáo hoan tâm tấn tú vi
Đãn khán khiếp tri lâm lý ứng
Ngũ canh thiên hiểu các phân phi
Dịch thơ:
Bỏ mặc đêm nay việc đúng sai
Màn thêu hoa chúc sướng vui này
Ngó thấy rừng sâu như muốn biết
Trời sáng hừng đông chia hướng bay
- Về Kiện tụng: Hoà vi quí không nên thưa gởi, nếu thưa e bị tù tội, sau có lệnh tha mới được về. Bài thơ nói về kiện tụng:
三司堂上始知非
囹圄人中悔后遲
若得皇天恩赦却
放出囚人早去歸
Dịch âm:
Tam ty đường thượng thuỷ tri phi
Linh ngự nhân trung hối hậu trì
Nhược đắc hoàng thiên ân sắc khiếp
Phóng xuất tù nhân tảo khứ qui
Dịch thơ:
Xử xong ba cấp hiểu sai rồi
Trong ngục ăn năn trễ quá ôi
Nếu có ân trên ban sắc chỉ
Người ra tù sớm gấp về thôi
- Về Thất vật: đồ mất khó tìm về, lần sau nếu không cẩn thận, sẽ còn bất trắc, cần nhớ kỷ. Bài thơ nói về thất vật:
失去不把礕來修
落去浮財便惹懮
物己落空失去盡
如今却去討踪由
Dịch âm:
Thất khứ bất bả bích lai tu
Lạc khứ phù tài tiện nhạ ưu
Vật dĩ lạc không thất khứ tận
Như kim khiếp khứ thảo tông do
Dịch thơ:
Vách hư chẳng chịu sửa ngay cho
Mất rồi của cải phải âu lo
Đồ vật mất đi không dấu tích
Nay mau lần bước để thăm dò
- Về Đoán bệnh: sao trời không thuận, nên thay lời cầu nguyện, trẻ được mạnh, già e gặp nguy. Bài thơ nói về đoán bệnh:
天星不顺病難安
每日惶惶改舊神
求醫服藥應無效
許来心愿不如還
Dịch âm:
Thiên tinh bất thuận bệnh nan an
Mỗi nhật hoàng hoàng cải cựu thần
Cầu y phục dược ưng vô hiệu
Hứa lai tâm nguyện bất như hoàn
Dịch thơ:
Không thuận sao trời bệnh khó yên
Hoang mang lời vái phải thay liền
Cầu thầy thang thuốc nào hiệu quả
Đáp qua lời khấn chẳng như nguyền