QUẺ XĂM BẮC ĐẾ SỐ 24 - XĂM THƯỢNG THƯỢNG
1. Lá xăm
白鹤九霄鳴
空中萬里聲
犀牛放望月
吉慶自分明
Bạch hạc cữu tiêu minh
Không trung vạn lý thanh
Tê ngưu phóng vọng nguyệt
Cát khánh tự phân minh
Hạc lượn trời cao cất tiếng vang
Xa dội trên cao ngàn dặm đàng
Ngước nhìn trăng sáng loài tê giác
Cảnh tốt mừng vui đã rõ ràng
2. Giải xăm
Lời bàn: Quẻ này có tích cổ là "Đường thế dân du âm cung": Tiểu Long Vương phạm luật trời vì làm mưa sai giờ sai lượng nước, Thừa Tướng nhà Đường là Nguỵ Trưng lên thiên đình làm giám trảm, Tiểu Long Vương cầu cứu với vua Đường là Lý Thế Dân, vua nói: "Vào lúc đúng ngọ sẽ cùng Nguỵ Trưng đánh cờ để kéo dài thời gian." Nhưng Nguỵ Trưng xuất hồn mà chém Tiểu Long Vương, Long vương giận hoá hồn vào cung quấy phá, Vua bị bệnh hồn du âm tào, Vua sợ hứa cúng tế quỉ đói, siêu độ âm hồn, mới được hoàn dương mà lo trị giang sơn.
- Về Gia đạo: Tuy vui vẻ, nhưng tháng 3 có bệnh nhẹ, hao tài, trôm cướp thăm viếng. Nhà cửa nên cẩn thận, nên thành tâm cúng vái gia thần, mới bình an hưng vượng. Bài thơ nói về gia đạo:
汝家無事不須疑
久夢如何有约期
人若安然無他事
提防暗里小人欺
Dịch âm:
Nhữ gia vô sự bất tu nghi
Cữu mộng như hà hữu ước kỳ
Nhân nhược an nhiên vô tha sự
Đề phòng ám lý tiểu nhân khi
Dịch thơ:
Trong nhà an tịnh khỏi cần lo
Mãi ngũ có đâu dịp hẹn hò
Muốn được an lành không rắc rối
Người hiểm hại mình nhớ phòng cho
- Về Tuổi mạng: Tuổi vận hanh thông vui vẻ, tuy có ít trở khó nhưng không đáng ngại, nhà hưng vượng bình an. Bài thơ nói về tuổi mạng:
明月當空處處輝
然朗光輝照昏迷
所謀遠逹家聲顕
富貴榮華福樂齊
Dịch âm:
Minh nguyệt đương không xứ xứ huy
Nhiên lãng quang huy chiếu hôn mê
Sở mưu viễn đạt gia thanh hiển
Phú quí vinh hoa phúc lạc tề
Dịch thơ:
Trăng tỏ trên cao chiếu khắp nơi
Lui tới sáng trong chẳng đổi dời
Các việc thành công nhà hiển đạt
Vinh hoa phú quí nhất trên đời
- Về Buôn bán: Tháng xuân hạ buôn bán có hao hụt, theo cũ mà kinh doanh, qua thu mới thuận lợi. Bài thơ nói về buôn bán:
夏春生意有小災
守份求神能保財
圓月秋交時運轉
貨物轉流利路開
Dịch âm:
Hạ xuân sanh ý hữu tiểu tai
Thủ phần cầu thần năng bảo tài
Viên nguyệt thu giao thời vận chuyến
Hoá vật chuyển lưu lợi lộ khai
Dịch thơ:
Xuân hạ bán mua phải chịu hao
An phận cầu thần đến giúp mau
Thu đến trăng tròn thời vận chuyển
Lợi nhiều buôn bán hàng ra vào
- Về Mưu vọng: Mưu việc lúc đầu có trở ngại, tháng 3, 5, 8, 11 phải có tiền bạc trợ giúp, mới được thành công. Bài thơ nói về mưu vọng:
心欲抽開事未閒
使無失去把身安
如今得有靑雲路
歩上天梯見廣寒
Dịch âm:
Tâm dục trừu khai sự vị nhàn
Sử vô thất khứ bả thân an
Như kim đắc hữu thanh vân lộ
Bộ thượng thiên thê kiến quảng hàn
Dịch thơ:
Việc chẳng nhẹ nhàn muốn bỏ qua
Việc đã qua rồi thủ phận ta
Đường nối trời cao ngày đã tới
Thang mây trèo vượt gặp hằng nga
- Về Lục xúc: Tháng xuân có ít trở ngại, qua thu nên nuôi nhiều sẽ có lời lớn. Bài thơ nói về lục xúc:
養飼今戴一齊開
但在初春有不碍
必须待到秋冬日
猪肥牛壯財利來
Dịch âm:
Dưởng tư kim đới nhất tề khai
Đãn tại sơ xuân hữu bất ngai
Tất tu đãi đáo thu đông nhật
Trư phì ngưu tráng tài lợi lai
Dịch thơ:
Gia súc năm nay được đủ đàn
Ngay lúc đầu xuân gặp chẳng an
Nên chờ lúc tiết thu đông đến
Heo to trâu mạnh nặng tiền vàng
- Về Người đi xa: Người đi đắc chí, có quí nhân trùng trùng, tháng 3, 4, 12 có tin. Bài thơ nói về người đi xa:
只望行人在眼前
如何歸去免遲延
要知何日音信至
明月圓時人正還
Dịch âm:
Chỉ vọng hành nhân tại nhãn tiền
Như hà qui khứ miễn trì diên
Yếu tri hà nhật âm tín chí
Minh nguyệt viên thời nhân chánh hoàn
Dịch thơ:
Người đi mõi mắt mãi chờ trông
Dây dưa chẳng biết có về không
Muốn biết ngày nào tin tức đến
Đợi lúc trăng tròn hết nhớ mong
- Về Hôn nhân: Duyên số tốt, hôn nhân thành, nam nữ tâm đầu ý hợp, bá niên giai lão. Bài thơ nói về hôn nhân:
婚姻本是合圑圓
何必慌忙心里懸
自是有緣千里合
管教男女共安全
Dịch âm:
Hôn nhân bổn thị hiệp đoàn viên
Hà tất hoang mang tâm lý huyền
Tự thị hữu duyên thiên lý hợp
Quản giao nam nữ cộng an toàn
Dịch thơ:
Hôn nhân đã rõ được đoàn viên
Đâu cần lo nghĩ dạ ưu phiền
Tự có nhân duyên ngàn dặm tốt
Đôi bên hai họ được bình yên
- Về Kiện tụng: Việc kiện thưa có quan trên xét xử, đừng hoang mang, hoà là tốt. Bài thơ nói về kiện tụng:
龍虎相逢事有猜
一輪明月照天涯
己分玉石何須慮
君心不必亂如麻
Dịch âm:
Long hổ tương phùng sự hữu sai
Nhất luân minh nguyệt chiếu thiên nhai
Dĩ phân ngọc thạch hà tu lự
Quân tâm bất tất loạn như ma
Dịch thơ:
Cọp rồng gặp mặt việc đôi co
Vực trời trăng chiếu một vầng to
Đã phân ngọc đá sao phiền muộn
Lòng nay đâu phải rối tơ vó
- Về Thất vật: Đồ vật tìm được nhưng khó toàn vẹn, không được nghi ngờ người khác. Bài thơ nói về thất vật:
如今己到別人家
莫把平人作盗冤
踪迹有方終久出
斯時得見也難全
Dịch âm:
Như kim dĩ đáo biệt nhân gia
Mạc bả bình nhân tác đạo oan
Tông tích hữu phương chung cữu xuất
Tư thời đắc kiến dả nan toàn
Dịch thơ:
Hôm nay đồ đã ở nhà ai
Chớ nghi người trộm phải oan thay
Tung tích phương nào sau sẽ biết
Lúc này thấy được cũng hao bay
- Về Đoán bệnh: Bệnh có âm tà, cầu trời cao bảo hộ, trị đúng thuốc mới bình an. Bài thơ nói về đoán bệnh:
從來禍福兩無門
總是人招不必論
正好當天求保佑
莫教明月照孤神
Dịch âm:
Tùng lai họa phước lưỡng vô môn
Tổng thị nhân chiêu bất tất luân
Chánh hảo đương thiên cầu bảo hựu
Mạc giao minh nguyệt chiếu cô thần
Dịch thơ:
Phước họa theo ngay cửa thẳng vào
Do người mời gọi biết nói sao
Lúc này phải khấn cầu trời giúp
Đừng bảo đơn thân trăng chiếu cao