QUẺ XĂM BẮC ĐẾ SỐ 45 - XĂM THƯỢNG THƯỢNG
1. Lá xăm
一鳥庭前立
勝如爭在先
深潭垂釣餌
得鯉任君才
Nhất điểu đình tiền lập
Thắng như tranh tại tiên
Thâm đàm thuỳ điếu nhĩ
Đắc lý nhậm quân tài
Chim quí trước nhà đậu một con
Nhanh tay đắc thắng gấp chu toàn
Ao sâu dây nhợ treo mồi thả
Được cá mặc người nấu món ngon
2. Giải xăm
Lời bàn: Quẻ này có tích cổ là "La thành cưới vợ": Trình Giảo Kim giúp La Thành định mối hôn nhân, La Thành không chịu, vị hôn thê là người tình cảm lại đẹp xinh, vì mến mộ tài năng La Thành tương tư mà mất. Giảo Kim nổi giận có ý trừng phạt, gạt La Thành là làm mai cho vợ đẹp, nhưng thay vào cô gái xấu xí Sử Đại Nại, trên đường rước dâu, Đại Nại bị bạo bệnh mà chết, vợ trước bèn mượn xác nhập hồn sống lại để thoả lòng ước nguyện, cùng La Thành sống chung vui vẻ.
- Về Gia đạo: nhà bị xung phạm, phòng tật nạn hao tài trộm cướp thămm viếng, nam nữ không hoà, anh em phân rã. Cầu trời phật bảo hộ. Bài thơ nói về gia đạo:
門冷户衰百怪生
人財兩散夢魂惊
如今君問平安日
庶民人口進財丁
Dịch âm:
Môn lãnh hộ suy bách quái sanh
Nhân tài lưỡng tán mộng hồn kinh
Như kim quân vấn bình an nhật
Thứ dân nhân khẩu tấn tài đinh
Dịch thơ:
Cửa nhà tàn lạnh lắm yêu tinh
Của mất người đi phải giật mình
Nay muốn hỏi ngày yên ổn tới
Người lành tài có miệng cười xinh
- Về Tuổi mạng: tuổi vận không tốt, phòng tháng hạ có trở ngại. Qua thu mới tốt, có quí nhân trợ giúp, cầu nguyệt nương bảo hộ bình an. Bài thơ nói về tuổi mạng:
風雷鼓舞播亁坤
萬物萌芽盡發生
如今君問平安日
待至冷秋月又明
Dịch âm:
Phong lôi cổ vũ bá càn khôn
Vạn vật manh nha tận phát sinh
Như kim quân vấn bình an nhật
Đãi chí lãnh thu nguyệt hựu minh
Dịch thơ:
Sấm chớp gió mưa khắp đất trời
Nảy mầm mọi vật phát nơi nơi
Ngày tới bình an người nếu hỏi
Thu lạnh hãy chờ trăng tỏ ngời
- Về Buôn bán: nếu theo nghề cũ sẽ bị trở ngại, lập nghề mới e bị lỗ vốn. Nên hợp tác với người sẽ có lợi lớn. Bài thơ nói về buôn bán:
凡事通靈營意生
夏春似月去雲遮
秋冬人貴相扶助
世局求財好得虧
Dịch âm:
Phàm sự thông linh doanh ý sanh
Hạ xuân tự nguyệt khứ vân già
Thu đông nhân quí tương phù trợ
Thế cục cầu tài hảo đắc khoa
Dịch thơ:
Mọi việc bán buôn thần chở che
Ánh trăng mây chặn lúc xuân hè
Thu đông có quí nhân phò trợ
Cục thế được tài mặc sức khoe
- Về Mưu vọng: Lúc đầu thời vận chưa thông, phòng tiểu nhân gây cả n trở, nhưng có quí nhân giúp trùng trùng, qua tháng 5 mới được thành tựu. Bài thơ nói về mưu vọng:
本是聰明特達人
恰似月明雲暗遮
等閑借得東風力
吹去浮雲又復明
Dịch âm:
Bổn thị thông minh đặc đạt nhân
Kháp tự nguyệt minh vân ám già
Đẳng nhàn tá đắc đông phong lực
Suy khứ phù vân hựu phục minh
Dịch thơ:
Thông minh thành đạt rõ là người
Trăng sáng mây che chịu tối trời
Chờ mượn gió đông ra sức giúp
Xua đi mây thẫm lại trong tươi
- Về Lục xúc: Năm nay chăn nuôi ít bị trở ngại, sau thu mới được lợi lớn. Bài thơ nói về lục xúc:
初有小危不必疑
借得力神魔可駆
莫聽傍人東西説
圓月秋交有大財
Dịch âm:
Sơ hữu tiểu nguy bất tất nghi
Tá đắc thần lực ma khả khu
Mạc thính bàng nhân đông tây thuyết
Viên nguyệt thu giao hữu đại tài
Dịch thơ:
Trở ngại sợ chi chỉ cỏn con
Đuổi ma thần giúp có đâu còn
Lời quấy đừng nghe thêm rối rắm
Qua thu lợi lớn lúc trăng tròn
- Về Người đi xa: Tin thư có gởi nhưng bị lạc giữa đường, tháng 8, 9 mới có tin về nhà. Bài thơ nói về người đi xa:
音書未許寄來頻
岂料途中失了群
得到雞鳴犬吠日
行人方許得歸程
Dịch âm:
Âm thư vị hứa ký lai tần
Khỉ liệu đồ trung thất liễu quần
Đắc đáo kê minh khuyển phệ nhật
Hành nhân phương hứa đắc qui trình
Dịch thơ:
Tin thư hứa hẹn nói tràn trề
Ai vè đang lạc giữa đường quê
Đợi tháng chó tru gà gáy sáng
Người đi tìm lộ để quay về
- Về Hôn nhân: Nhân duyên tốt, nhưng có tiểu nhân nói lời quấy, không nên nghe. Gấp định ước mới tốt. Bài thơ nói về hôn nhân:
婚姻來本要團圓
無奈傍人説亂言
遲定不如早定好
管教男女共完全
Dịch âm:
Hôn nhân lai bổn yếu đoàn viên
Vô nại bàng nhân thuyết loạn ngôn
Trì định bất như tảo định hảo
Quản giao nam nữ cộng hoàn toàn
Dịch thơ:
Hôn nhân vốn phải được đoàn viên
Chớ nghe người cạnh nói ưu phiền
Nên mau định gấp đừng bê trễ
Hạnh phúc vợ chồng sống ấm yên
- Về Kiện tụng: Thưa kiện hoà mới tốt, thưa sẽ thua lý. Đừng vì chuyện không đâu mà gây tai họa, cố thưa sẽ gây họa lớn. Bài thơ nói về kiện tụng:
休爭閑事起官灾
灾到全無浄洁回
不若和平回首去
不宜再惹又牽來
Dịch âm:
Hưu tranh nhàn sự khởi quan tai
Tai đáo toàn vô tịnh khiết hồi
Bất nhược hoà bình hồi thủ khứ
Bất nghi tái nhạ hựu khiên lai
Dịch thơ:
Ngồi nhàn thưa kiện chớ đua tranh
Tai họa mang về chẳng mạnh lành
Chi bằng hoà thuận quay đầu lại
Không nên tái phạm khổ tròng trành
- Về Thất vật: Đồ mất tìm có nhưng chậm về, tìm ở hướng Nam mới có tung tích. Bài thơ nói về thất vật:
只因有事在心中
失了為何不見踪
當去南方尋舊蹎
相逢必定不虛空
Dịch âm:
Chỉ nhân hữu sự tại tâm trung
Thất liễu vi hà bất kiến tung
Đương khứ nam phương tầm cựu tích
Tương phùng tất định bất hư không
Dịch thơ:
Cũng bởi việc nhà lòng phải lo
Mất rồi tông tích biết đâu dò
Nên đến hướng nam tìm vết cũ
Manh mối gặp rồi sẽ rõ cho
- Về Đoán bệnh: người bị bệnh do thất tình bị thương tổn, người già nguy hiểm, gấp cầu thái dương nương phò hộ được bình an. Bài thơ nói về đoán bệnh:
禍福無門有入來
七情内里有傷灾
如今若要和平樂
積善之中也要財
Dịch âm:
Họa phước vô môn hữu nhập lai
Thất tình nội lý hữu thương tai
Như kim nhược yếu hoà bình lạc
Tích thiện chi trung dã yếu tài
Dịch thơ:
Cửa đóng then cài họa chen vào
Nhân tình trong ấy chịu thương đau
Hôm nay như muốn yên vui tới
Giử thiện cho tròn phước tới mau