QUẺ XĂM QUAN ÂM SỐ 25 - XĂM THƯỢNG

Lý Quảng (? – 119 tr. CN), người vùng Thành Kỷ, Lũng Tây, là danh tướng thời Tây Hán, dũng cảm thiện chiến, giỏi cưỡi ngựa bắn cung. Khi quân Hung Nô xâm phạm Thượng Quận (thủ phủ của quận đặt ở huyện Phu Thi, nay là thị trấn Ngư Hà, phía đông nam thành phố Du Lâm, tỉnh Thiểm Tây), Hán cảnh Đế sai một Thái giám thân tín cùng Lý Quảng chỉ huy và huấn luyện quân đội đánh lại Hung Nô. Một lần, Thái giám mang mấy chục kỵ binh đi săn, trên đường gặp ba kỵ sĩ của Hung Nô và giao chiến với họ, kết quả bên Hung Nô đã bắn chết tùy tùng và vệ sĩ của Thái giám, còn Thái giám cũng trúng tên bị thương. Thái giám lo sợ chạy về báo cáo với Lý Quảng. Lý Quảng nhận định rằng ba người đó là những xạ thủ tài giỏi của Hung Nô, bèn đích thân dẫn một trăm kỵ sĩ đuối theo.

Các xạ thủ của Hung Nô vì không có ngựa phải đi bộ, cho nên bị Lý Quảng đuối kịp. Lý Quảng lệnh cho các kỵ binh triển khai làm hai cánh bên phải và bên trái, tự mình bắn chết hai xạ thủ của Hung Nô, bắt sống một tên. Họ vừa mới trói tù binh lên ngựa đế quay về, liền có mấy nghìn kỵ binh Hung Nô chạy đến. Thấy quân đội của Lý Quảng, cho rằng đó là nghi binh của quân Hán để dụ địch, rất sợ hãi, bèn lập tức lên núi triển khai thế trận. Một trăm kỵ binh của Lý Quảng cũng rất kinh sợ, đều muốn quay ngựa chạy về. Lý Quảng bèn nói: "Chỗ ta cách đại quân phải mười mấy dặm, nay ta chỉ có một trăm kỵ sĩ mà bỏ đi, nếu quân Hung Nô đuối bắn thì ta sẽ chết hết. Nếu ta ở lại, Hung Nô chắc chắn sẽ cho rằng chúng ta là toán quân dụ địch của đại quân, chắc chắn sẽ không dám tấn công."

Vì thế Lý Quảng lệnh cho các kỵ binh tiến lên phía trước, đi thẳng đến vị trí cách trận địa của quân Hung Nô không đầy hơn hai dặm mới dừng lại. Lý Quảng lại hạ lệnh rằng: "Tất cả xuống ngựa tháo yên ngựa!" Các kỵ binh của ông nói: "Quân giặc đông mà lại ở gần, tình thế rất khấn cấp, làm thế nào bây giờ?" Lý Quảng nói: "Bọn giặc kia cho rằng chúng ta sẽ đi, nhưng nay ta đều tháo yên ngựa là để cho chúng thấy là ta không đi, như thế sẽ khiến chúng đinh ninh rằng chúng ta là nghi binh của đại quân." Kỵ binh của Hung Nô quả thực không dám tùy tiện tấn công.

Lúc này có một tướng lĩnh Hung Nô ra trận đế bảo vệ cho binh sĩ của mình, Lý Quảng nhảy lên ngựa, mang theo mười mấy kỵ binh, bắn chết viên tướng đó, sau đó trở về trong quân của mình, lại tháo yên ngựa xuống. Ông lệnh cho binh sĩ đều buông ngựa, nằm ngủ trên đất. Lúc này trời đã tối, quân Hung Nô bắt đầu cảm thấy họ rất khả nghi, không dám tiến đến tấn công. Đến nửa đêm, Hung Nô cho rằng quân Hán có phục binh ở gần đây, lo sợ ban đêm sẽ tập kích họ, bèn dẫn quân bỏ đi. Sáng sớm hôm sau, Lý Quảng bình yên trở về doanh trại của mình.